Lúc mình bắt đầu viết blog, mình tự nhủ bản thân là không có post (nhiều) về mấy thứ kỹ thuật, vì một là mình làm gì có kiến thức mà đòi “phổ cập” cho ai, hai là trình của mình cũng không có đủ để tiếng nói có trọng lượng (dù chưa chắc trình cao thì nói gì cũng đúng nhé :)))))))))))). Tuy nhiên, hôm nay mình lại phá bỏ quy tắc bản thân để post về một series về form chạy mà theo mình là rất bổ ích (thì nói cho đúng là mấy cái bài kỹ thuật này là “người ta” nói chứ cũng không phải mình nói, mình chỉ share lại (mặc nhiên công nhận mình đồng ý với nội dung được đưa ra) và kèm theo bình luận thôi =))))))
Các video mình sắp giới thiệu ở đây là series video Form 101 (High School) về form chạy, nằm trong loạt coaching videos (video huấn luyện) được biên soạn bởi New York Road Runner.
1. Về New York Road Runner (NYRR) và Form 101
New York Road Runner (NYRR) là một tổ chức – cộng đồng chạy bộ ở Mỹ, có tuổi đời 60 năm (thành lập năm 1958), với sứ mệnh giúp đỡ và truyền cảm hứng đến mọi người thông qua việc chạy bộ. NYRR cũng chính là đơn vị tổ chức giải New York City Marathon, 1 trong 6 giải chạy major hằng năm.
Loạt coaching video (video huấn luyện) đã đoạt giải thưởng này (giải gì thì mình không biết, thấy web ghi sao mình dịch lại vậy :))))) được biên soạn để giúp các huấn luyện viên trong việc hướng dẫn luyện tập chạy bộ cho học sinh, thanh thiếu niên các cấp tiểu học và trung học. Loạt video được biên soạn với sự hợp tác của một nhóm các chuyên gia sinh lý học thể thao (exercises philologist) và huấn luyện viên thanh thiếu niên (youth coach).
Form 101 là một phần trong loạt coaching video, và được chia theo 3 nhóm tuổi: tiểu học (elementary school), trung học cơ sở (middle school), trung học phổ thông (high school), dùng để hướng dẫn các huấn luyện viên dạy học sinh về form chạy.
2. Vì sao mình quyết định chia sẻ loạt video Form 101 của NYRR
Ở thời đại internet phát triển kinh hoàng bạt vía, thì internet như một cái kho kiến thức khổng lồ, gần như tìm gì cũng có. Khuyết điểm duy nhất là vì thông tin thượng vàng hạ cám, đúng sai lộn xộn lên hết, nên việc bươi cho ra thứ mình cần, và chọn lọc lại thông tin, là một việc hết sức mệt mỏi. Thế cho nên, khi mình vô tình tìm ra được một cái resource rất tuyệt vời thì mình không thể không phấn khích =)))))))))
Loạt video Form 101 của NYRR sẽ chỉ ra hết những thông tin cơ bản nhưng tối quan trọng về form chạy đúng, và cả những lỗi sai thường gặp, trong một format súc tích, dễ hiểu, minh hoạ rõ ràng. Một số thông tin bạn có thể dễ dàng bắt gặp trong những video khác, nhưng hầu hết tất cả những thông tin bạn cần (ít nhất ở giai đoạn đầu mới tập chạy) đều có thể tìm thấy ở NYRR – Form 101 và được tổng hợp hết sức lớp lang, bài bản.
Như phần giới thiệu đã nói, đây là video dành cho huấn luyện viên, để huấn luyện cho các em học sinh – không phải video dạy người lớn chạy. Video được chia ra cho 3 nhóm tuổi, nhưng nội dung cơ bản của một video cho 3 nhóm tuổi này là như nhau, có một số số thay đổi nhỏ do mỗi nhóm tuổi cần một hướng tiếp cận huấn luyện khác nhau vì cơ thể và tâm tính phát triển khác nhau. Ở đây mình chia sẻ loạt video dành cho học sinh trung học phổ thông (high school) vì theo mình đây là đối tượng gần nhất với người lớn (là mình đây…).
Về tính chính xác của thông tin video: Theo thông tin từ web của NYRR thì loạt video được thực hiện bởi một team gồm các chuyên gia sinh lý học thể thao (exercises philologist) và huấn luyện viên thanh thiếu niên (youth coach) nên theo mình là thông tin rất đáng tin cậy (mà bạn xem video sẽ hiểu tại sao… không cần đọc tới cái dòng credit đó, chỉ cần xem chất lượng và nội dung video rồi so với mấy video mà có mấy bạn đứng nói liên tu bất tận là biết…)
3. Lưu ý khi xem loạt video này
Như mọi thông tin trên internet, đặc biệt các thông tin có thể ảnh hưởng tới sức khoẻ và tập luyện, mình khuyến khích mọi người tìm hiểu thật kỹ trước khi áp dụng lên bản thân. Nếu có bất kỳ điểm gì bạn cảm thấy video nói không đúng, hoặc không phù hợp với bạn, theo mình bạn nên tìm hiểu sâu hơn, tham khảo thêm các nguồn khác, hoặc bỏ qua điểm đó (ví dụ như video có bảo khi đáp đất nên đáp giữa bàn chân, hoặc đầu bàn chân, không đáp bằng mũi hoặc bằng gót, nhưng bạn cảm thấy bạn đáp bằng gót chả có làm sao cả, thì theo mình bạn nên tìm hiểu thêm về vấn đề đó). Tại vì, có đôi khi người ta nói cũng không sai, chỉ có bạn hiểu sai, áp dụng sai, hoặc đơn giản là ở level của bạn không phù hợp để áp dụng theo =)))))))))))))) (mình bị hoài).
Loạt post này là 1 ná 2 chim, mình vừa chia sẻ, vừa phân tích và chú thích một số đoạn trong video theo kinh nghiệm của mình, để giúp mình hiểu rõ hơn về nội dung video (ý là thực ra mình ghi chú hoặc dịch ra word cũng được… mà lỡ làm rồi thôi post lên blog luôn cho vui).
Do video đang hướng dẫn cách các couch huấn luyện học sinh, khi dịch lại, mình lược bỏ cái cách nói “cho học sinh” để bớt rối rắm.
—————-
Loạt video NYRR – Form 101 có 5 phần, bao gồm:
- Giới thiệu (Introduction)
- Kỹ năng thể thao cơ bản (Fundamental Athletic Skills)
- Tư thế chạy (Running Posture)
- Chuyển động chân (Leg Movements)
- Chuyển động tay (Arm Movements)
2 phần đầu khá căn bản, lại có một số thông tin không can hệ lắm (vì nó nói tới việc huấn luyện học sinh ra sao). Tuy nhiên, lại vẫn có một số thông tin hữu ích, đặc biệt trong chuyện hình thành và thay đổi tư duy khi tập luyện, nên theo mình là các bạn cứ xem đi nhé (với lại mình thích post cho nó đầy đủ lớp lang vậy đó…). Ngoài ra kênh youtube của NYRR cũng có nhiều video hay ho khác, các bạn có thể tham khảo thêm.
Để đảm bảo tối đa tính chính xác của nội dung, mình transcribe và tóm tắt những thông tin chính yếu bằng tiếng Anh, rồi mới dịch lại tiếng Việt. Nếu bạn đọc được tiếng Anh, thì hãy xem phần tiếng Anh (à thực ra là nghe luôn theo video cho rồi…) vì phần tiếng Việt có thể mình dịch không chính xác hoặc tối nghĩa.
NYRR – Fom 101 – I. Giới thiệu (Introduction)
Tóm tắt tiếng Anh
Improving your athlete’s running technique will help them in 4 key ways:
- Run with greater ease and efficiency
- Be less prone to injury
- Become more aware of body mechanics
- Improve endurance while getting stronger and faster
6 Guiding principles to guide couching:
- Running is a technical sport. Running well is a learned skill. As with any sport, good techniques need to be taught and continually practice.
- The best way to teach form is by regularly practicing specialized exercises and drills. Drills help break good form down into more manageable elements and concepts.
- Evaluate the level of your athletes when designing your training. Considerations: strength, mental maturity, skill, motivation. Since each of your athlete is different, the training and coaching you give them should vary accordingly.
- Account for each runner’s anatomical structure or body build. Remember that structural features can causes flaws in form that drills and exercises may not completely correct. An example is runners with flat feet who may have trouble running on the balls of the feet. So avoid pushing runners to do movements that are uncomfortable.
- While there’s no single perfect form for running, there are techniques that are safer and more efficient than others and then ultimately lead to better performance.
- Most importantly, keep running fun! After all, happy runners are the ones who keep running.
Tóm tắt tiếng Việt
Cải thiện kỹ năng chạy sẽ đem lại 4 lợi ích chính:
- Chạy thoải mái và hiệu quả hơn
- Hạn chế chấn thương
- Ý thức tốt hơn về cách thức cơ thể vận động
- Cải thiện sức bền trong khi trở nên khoẻ hơn và nhanh hơn
6 quy tắc nền tảng trong huấn luyện:
- Chạy bộ là một môn thể thao kỹ thuật. Chạy bộ giỏi là một kỹ năng phải học. Cũng như với bất kỳ môn thể thao nào, kỹ thuật tốt cần được dạy và tập luyện thường xuyên.
- Cách tốt nhất để dạy về form là thường xuyên tập luyện các bài tập chuyên biệt và drill. Drill giúp tách form tốt thành các phần và khái niệm nhỏ hơn để dễ xử lý.
- Đánh giá trình độ khi đưa ra chương trình huấn luyện. Cân nhắc các yếu tố: sức mạnh, độ trưởng thành, kỹ thuật, động lực. Do mỗi người khác nhau, chương trình tập và việc huấn luyện cũng phải linh động theo đó.
- Xem xét cấu trúc cơ thể của từng runner. Hãy nhớ là các đặc điểm cấu trúc cơ thể có thể gây ra các lỗi trong form chạy mà drill và các bài tập không thể sửa hoàn toàn. Một ví dụ là các runner có bàn chân phẳng sẽ gặp khó khăn trong việc chạy bằng đầu bàn chân. Vì vậy, tránh ép các runner thực hành các động tác không thoải mái.
- Mặc dù không hề có việc chỉ có duy nhất một form chạy hoàn hảo, có những kỹ thuật chạy an toàn hơn và hiệu quả hơn, giúp đạt được thành tích tốt hơn.
- Quan trọng hơn hết, chạy phải vui. Sau cùng thì, runner vui là những người tiếp tục chạy.
Bình luận
Form chạy là một trong những vấn đề mình quan tâm hàng đầu trong kỹ thuật chạy. Mặc dù cá nhân mình (và cả trong video cũng có nói một ý tương tự về chuyện không có một form chạy hoàn hảo) đề cao cảm giác “thuận tự nhiên” khi chạy (thay vì hoàn toàn máy móc nghe theo sách vở), nhưng điều đó cũng không có nghĩa là thích chạy sao thì chạy (trong tình huống là muốn tập luyện nghiêm túc 1 tí, chứ còn chỉ chạy cho khoẻ cho vui thì thôi, thích chạy sao thì chạy cũng được) :))))))))))) Mình tin là một form chạy tối ưu cho bản thân, sau khi hoàn thiện, sẽ giúp tránh chấn thương và tăng hiệu quả chạy (còn lúc tập thì dĩ nhiên sẽ bị lúng túng dẫn tới chạy không bằng form chạy cũ…). Hay như dẫn lời chính video:
Mặc dù không hề có việc chỉ có duy nhất một form chạy hoàn hảo, có những kỹ thuật chạy an toàn hơn và hiệu quả hơn, giúp đạt được thành tích tốt hơn.
Vẫn tiếp tục câu nói muốn thuở: cái nào thấy hợp thì nghe còn không thì thôi :))))))))))))
Và chạy thì phải vui!
————