Từ lâu câu hỏi nên mua giày gì là một câu hỏi khiến runner khó lòng có câu trả lời trọn vẹn. Bởi lẽ, trên thị trường có quá nhiều loại giày, từ các hãng nổi tiếng như Nike, Adidas, tới các dòng giày chuyên biệt mới nổi như Hoka, On Cloud, chưa kể có sự cạnh tranh của các nhãn hiệu khu vực như Dowin , Lining (Trung Quốc) hay Bitsis huyền thoại của Việt Nam. Và thực ra, ai cũng biết giày đắt chưa hẳn đã hợp chân. Cũng như đũa thần của Harry Potter, nhiều khi “giày chọn ta chứ không phải ta chọn giày”.
Tuy nhiên, nếu có một thống kê những đôi giày được sử dụng nhiều nhất bởi cả chục ngàn người lập PB, thì có lẽ đó là một tài liệu tham khảo không tồi để bạn chọn mua đôi giày kế tiếp cho mình đúng không? Ý tôi là, nếu chỉ Kipchoge hay thần thánh nào đó dùng đôi giày đó, thì bạn có thể “vặc” lại rằng “Tụi nói chạy nhanh sẵn rồi giày nào chả thế”. Nhưng nếu 1,000 VĐV không chuyên như bạn đều cải thiện thành tích sau khi đi đôi giày đó thì có lẽ bạn nên suy nghĩ dùng thử.
May mắn cho bạn, các phóng viên Kevin Quealy và Josh Katz của tờ New York Times đã tập hợp dữ liệu của hơn cả trăm nghìn giải chạy trong nhiều năm và thống kê danh sách những đôi giày giúp bạn cải thiện thành tích cao nhất (nôm nay là những đôi giày chạy nhanh nhất). Vậy đó là những đôi giày nào?
Dữ liệu đến từ đâu?
Các dữ liệu trong bài này được tập hợp từ Strava, một ứng dụng thể thao được xem như là mạng xã hội dành cho VĐV. Gần như mỗi cuối tuần, hàng ngàn vận động viên sẽ thi đấu ở các giải trong và ngoài nước, ghi lại thành tích của mình trên đồng hồ thể thao GPS hoặc điện thoại thông minh và tải dữ liệu này lên ứng dụng. Dữ liệu quí giá này bao gồm những thông tin cơ bản như tên cuộc đua, thời gian kết thúc, thành tích mỗi dặm và sơ đồ độ cao. Tuy nhiên, một thông tin quan trọng nữa mà các VĐV sẽ upload lên đó là thông tin về đôi giày của họ.
Tổng cộng, dữ liệu này bao gồm kết quả của hơn 577,000 cuộc đua Marathon và 496,000 cuộc đua Half Marathon ở hàng chục quốc gia tính từ tháng 4 năm 2014 đến tháng 12 năm 2019.
Phương pháp 1: Sử dụng mô hình thống kê
Ngoài dữ liệu về thời gian đua và tên của giày, các tác giả còn có dữ liệu về giới tính và tuổi của vận động viên. Đối với những vận động viên nghiêm túc hơn, chúng ta còn có thêm thông tin chi tiết về khối lượng tập luyện của họ trong những tháng dẫn đến ngày đua. Ngoài ra thông tin về thời tiết trong ngày đua cũng được cập nhật.
Khi các tác giả đưa thông tin này vào mô hình thống kê, thời gian được ghi nhận khi người chạy mang giày Vaporfly và Next% là ngoại lệ nổi trội – nhanh hơn khoảng 2% so với giày nhanh nhất tiếp theo. Mô hình ước tính hiệu quả của việc mang những đôi giày này so với hiệu quả của việc mang những đôi giày khác.
Phương pháp 2: So sánh cùng một VĐV trong cùng một giải chạy trong hai năm khác nhau
Strava rất phổ biến trong giới vận động viên chuyên nghiệp và không chuyên. Ví dụ, vào năm ngoái, tại cuộc thi Marathon Berlin Marathon, hơn 10.000 vận động viên đã tải thông tin cuộc đua lên Strava, và năm nay, hơn 14.000 người đã làm vậy. Điều quan trọng cho mục đích của chúng ta là trong số đó có khoảng một ngàn người đã chạy cả 2 giải, và trong số 1 ngàn người đó có 1 nhóm vận động viên đã ghi nhận về hai loại giày chạy khác nhau ở mỗi giải chạy.
Nhờ đó, chúng ta có thể kiểm tra sự thay đổi về thành tích của VĐV và so sánh sự cải thiện của những vận động viên đã đổi giày chạy với những vận động viên không đổi giày. Ở Berlin, trên trung bình, những vận động viên chuyển sang sử dụng giày Vaporfly hoặc Next% của Nike đã cải thiện thành tích của họ nhiều hơn so với những người khác. Tiếp tới là giày Nike Streak, Adidas Adizero, Mizuno Sayonara và Newton Distance.
Phương pháp 3: Khi vận động viên đổi giày thi đấu (theo dõi cùng một VĐV qua nhiều giải thi đấu)
Hơn 110.000 vận động viên đã tải lên Strava những dữ liệu cho nhiều hơn một giải đua marathon của mình và khoảng 47.000 dữ liệu được tải lên tương ứng với ba hoặc nhiều giải đua. Dữ liệu Strava cho phép chúng ta theo dõi thành tích của những vận động viên đã chạy nhiều hơn một giải và thành tích của họ qua từng các giải, với cả những lần họ thay đổi giày thi đấu.
Khi các nhà phân tích tổng hợp sự thay đổi về thành tích của người chạy khi lần đầu tiên họ chuyển sang một đôi giày mới, những người chạy đã chuyển sang giày Vaporflys hoặc Next% đã cải thiện thời gian của họ nhiều hơn so với những người chạy chuyển sang bất kỳ loại giày phổ biến nào khác. Tiếp đó là Nike Zoom Fly, Adidas Adizero, Saucony Freedom và Hoka One One Carbon.
Phương pháp 4: Khả năng đạt được thành tích tốt nhất
Dĩ nhiên ai cũng biết là thành tích (thời gian chạy) là một đo lường khá sơ sài cho hiệu quả của vận động viên. Một giải đua marathon có thể có những đoạn đường đồi dốc hoặc những cua quẹo gắt, trong khi những giải khác lại bằng phẳng. Thời tiết cũng là 1 yếu tố cực kì quan trọng khi những giải đua có nhiệt độ cao hơn thường dẫn đến thời gian đua chậm hơn cho các vận động viên. Tuy nhiên, thời gian đua vẫn là thước đo duy nhất để các vận động viên đạt chuẩn tham gia các giải chạy đua danh giá như Boston Marathon; và hầu hết các vận động viên chạy bộ đều thuộc nằm lòng thời gian cá nhân của họ, bất kể cuộc đua họ chạy là bằng phẳng hay đồi núi, vào một ngày nóng bức hay mát mẻ.
Vì vậy các nhà phân tích có thể tự tin theo dõi các vận động viên trong dữ liệu của mình bằng biện pháp này để kiểm tra xem việc vận động viên đạt được thành tích tốt nhất có xảy ra đồng thời khi anh ấy hoặc cô ấy chuyển sang giày chạy khác không.
Một người chạy bộ có thể đạt được thành tích cá nhân tốt nhất nhờ vào rất nhiều yếu tố khác hoàn toàn không liên quan đến giày. Họ có thể tập luyện nhiều hơn, thực hiện một chiến lược thi đấu tốt hơn vào ngày đua hoặc chạy một giải đua dễ hơn. Bất kể những yếu tố trên, chúng tôi nhận thấy rằng những người chuyển sang dòng giày này có nhiều khả năng có được thành tích tốt nhất hơn so với những người chuyển sang bất kỳ dòng giày phổ biến nào khác.
Với cách này, mô hình thống kê cho thấy gần 75% khả năng bạn sẽ có PB nếu bạn dùng Nike Next %, gần 65% nếu dùng Nike Streak, tiếp tới là Nike Zoom Fly, Adidas Adizero v.v… Nếu xác suất này ở tầm 50% có nghĩa là “5 ăn, 5 thua”, và chúng ta cũng không cần để ý tham khảo.
Tổng kết
Dưới đây là Top 10 các đôi giày sẽ giúp bạn chạy nhanh hơn theo từng phương pháp thống kê.
Qua đó, chúng ta chọn được Top 7 những đôi giày được nhắc tới nhiều nhất (trong 3 trên 4 phương pháp trở lên) như sau:
Lưu ý: giá ở trên có thể thay đổi tùy theo nhà phân phối, shop hay trang web bán hàng. Đôi khi giá có thể rẻ hơn vì đang có đợt giảm giá. Ví dụ Saucony Freedom hiện đang được bán giá 112$ (tháng 12/2019).
Chúng ta có thể kết luận những điều sau:
- Theo thống kê, Nike Next % và Nike Vaporfly 4% là những đôi giày nhanh nhất
- Không có sự khác biệt lớn giữa Next % và Vaporfly
- Các dòng của Adidas Adizero cũng bám sát dù không bằng
- Chúng ta hoàn toàn có thể mua Next % để race và dùng các giày khác trong top 7 ở trên để tập. Lưu ý nếu chọn Nike Next % để race thì nên mua các loại Nike khác để tập. Vì các hãng khác nhau thường có cấu tạo giày khác nhau (như heel drop). Nếu bạn dùng quen một loại khi tập nhưng lại race với loại khác thì rất có thể chấn thương.
- Nếu vì tiền eo hẹp không đủ khả năng mua Next % thì có thể nghĩ tới Nike Zoom Fly, Nike Streak, Adidas Adizero, Newton Distance, Saucony Freedom. Các dòng giày này có giá tương đương nhau. Bạn nên xem loại nào phù hợp. Ở Việt Nam có thể tới xem và thử giày Adidas.
The post Những đôi giày tốt nhất Runner nên mua appeared first on BoiDapChay.com.